Nhắc đến gỗ không ít người sẽ nhắc đến gỗ Hương. Gỗ Hương là một loại gỗ quý, hiện nay vô cùng thông dụng không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước ở Đông Nam Á. Đa số khách hàng của chúng tôi chắc chưa thể biết rõ hết về loại cây gỗ này. Nào chúng ta hãy cùng tìm hiểu để có thể giải quyết được thắc mắc của mọi người về cây hương lấy gỗ nhé?
Tên gọi: Giáng/dáng Hương, giáng/dáng Hương trái to, giáng/dáng Hương Căm-Pôt, giáng/dáng Hương chân, tuy nhiên tên phổ biến thường gọi ở Việt Nam là gỗ Hương.
Tên khoa học: Pterocarpus macrocarpus
Thuộc họ: Đậu Fabaceae
Bộ: Đậu Fabales
Lớp (nhóm): Cây gỗ lớn, thuộc nhóm II trong bảng phân loại nhóm gỗ quý Việt Nam.
Đặc điểm nhận dạng
Cây gỗ to, có tán hình ô, rụng lá, cao 15-25 m, đường kính thân tới 0,7-0,9 m. Gốc có bạnh, thân thẳng, vỏ màu nâu xám, bong thành mảng hay nứt dọc, có nhựa màu đỏ tươi. Cành non có lông.
Lá kép lông chim một lần, lẻ, dài 15-25 cm, mang 7-13 lá chét. Lá chét hình bầu dục thuôn hay hình trứng thuôn, dài 4-11 cm, rộng 2-5 cm, chóp lá nhọn hay tù, gốc lá tròn hay tù, có lông rải rác ở mặt dưới, gân bên 11-17 đôi, cuống lá dài 4-5 mm. Cụm hoa hình chuỳ ở nách lá phía đỉnh cành, dài 10-15 cm, có lông màu nâu nhạt. Lá bắc hình đường, dài 2-3 mm, sớm rụng.
Lá chét hình bầu dục thuôn hay hình trứng thuôn, dài 4-11 cm, rộng 2-5 cm, chóp lá nhọn hay tù, gốc lá tròn hay tù. Đài dài 5-7 mm, 5 răng có lông mịn. Tràng 5, cánh cờ hình trứng ngược-thuôn dài 11-13 mm, rộng 9-12 mm. Nhị 10 hàn liền thành ống hay thành hai bó. Bầu cao 4-5 mm, có lông.
Quả gần như tròn, đường kính 5-8 cm, dẹt, có mũi cong về phía cuống, màu vàng nâu, giữa có 1 hạt, xung quanh là cánh rộng, có lông mịn. Hạt dài 9 mm có màu nâu sáng. Cây dáng hương quả to có chiều cao trung bình từ 10m đến 30m, đường kính thân cây có thể lên đến 1,7m.
Đặc điểm sinh học, sinh thái
Mặc dù lượng quả sinh ra hàng năm lớn, nhưng loài tái sinh kém, có thể do lửa rừng- khả năng tái sinh bằng chồi rất mạnh. Cây tăng trưởng về chiều cao mạnh nhất lúc 16 – 20 năm tuổi, sau đó giảm dần, tăng trưởng về đường kính cũng mạnh từ độ tuổi 20. Mọc ở độ cao dưới 700 – 800m, cây phát triển tốt nhất ở những khu vực có nhiệt độ trung bình hàng năm nằm trong khoảng từ 24 – 34 ° c, nhưng có thể chịu được 8 – 44 ° c.
Cây không chịu được sương giá, thích hợp với lượng mưa trung bình hàng năm là 1.500 – 2.500mm, chịu được 875 – 5.000mm , phát triển tốt nhất ở một vị trí đầy nắng, phù hợp với loại đất sét cát. Độ pH trong khoảng 5,5 – 6,5, nhưng dung nạp 5 – 7,5 . Có thể phát triển trong đất trung tính đến axit mạnh. Cây giống trong các đồn điền phát triển từ 0,6 đến 1,2 mét trong năm đầu tiên và thêm 1,2 – 2,1 mét nữa vào năm thứ hai.
Gỗ Hương mọc chủ yếu trong rừng rậm nhiệt đới nửa rụng lá, ít khi thường xanh mưa mùa hay ở ranh giới với rừng rụng lá cây họ Dầu (Diperocapaceae). Thường mọc hỗn giao với một số loài cây lá rộng khác như Gõ Đỏ (Afzelia xylocalpa), Muồng đen (Cassia siamensis) Bằng lăng (Lagerstromia sp.), Bình linh (Vitex sp.), Dầu trai (Dipterocarpus itricatus), Cà doong (Shorea roxburghii), Chiêu liêu (Terminalia sp.)..
Cây ưa đất thoát nước, có thành phần cơ giới thịt nhẹ đến trung bình, phong hóa từ các đá trầm tích và macma axit, có khi cả trên đất đỏ bazan. Trọng lượng khô trung bình: 865 kg / m3
Phân bố cây Hương
Gỗ hương phân bố chủ yếu ở các khu rừng nhiệt đới theo mùa tại khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Campuchia, Myanmar.
Ở Việt Nam cây phân bố chủ yếu ở các tỉnh như Kontum (Sa Thầy), Gia Lai (Chư Prông, Mang Yang, An Khê), Đắk Nông (Đắk Mil), Nghệ An, Quảng Bình, Phú Yên (Sơn Hoà), Tây Ninh, Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai.
Hiện nay trên thị trường gỗ hương có nhiều loại
Gỗ Đinh Hương: Là loại gỗ chủ yếu được trồng và ưa chuộng ở miền Bắc. Đinh Hương vẫn là cái tên thuộc vào hàng gỗ quý hiếm ở Việt Nam. Màu sắc sáng và nhạt hơn so với gỗ giáng hương do đặc điểm thời tiết, đinh hương có màu vàng đỏ, hương thơm dịu nhẹ thoang thoảng, vân gỗ cũng nhỏ hơn và có màu không uốn lượn, bay bổng bằng.
Gỗ Hương đá: Mọc chủ yếu ở Gia Lai, được mọc trong lớp đất có nhiều đá, nên có nhiều cây có ôm dính với đá, màu sắc gỗ đỏ cam nhưng nhìn vào có chiều sâu, mùi thơm thanh tao hơn, vân uốn lượn. Vì mọc trên đất đá nên cây có độ cứng tốt hơn so với các loại hương mọc trên vùng đất khác, giá trị nghệ thuật cao từ đó giá thành cũng cao.
Gỗ Hương vân: Hương vân có màu vàng nghệ tươi, thân có nhiều vảy bong thành những mảng lớn, phần thịt vỏ khá dày, nhựa có màu đỏ. Lõi gỗ có màu nâu hồng, rất chắc và cứng. Cây gỗ khá to, đường kính lên tới cả 100cm nhưng thớ gỗ lại khá nhỏ. Tuy nhiên vân rất đặt biệt, xoáy sâu vào lõi, nhìn tự nhiên.
Đặc điểm chung của tất các các loại gỗ hương
Chất gỗ rất chắc, cứng và nặng. Vân gỗ đẹp với nhiều đường nét tự nhiên. Thớ gỗ mỏng và mịn.